Citaten'
N&V: "Soms vindt de internationale gemeenschap vrede en stabiliteit belangrijker dan waarheid of gerechtigheid."
C. del Ponte: "Vrede zonder gerechtigheid is niet mogelijk. Vrede zonder gerechtigheid is een tijdelijke vrede. Generaties later zullen er nog mensen zijn die wraak willen nemen voor wat er jaren geleden is gebeurd. Goede rechtspraak brengt echte vrede. .."

Citaten ".. ten onrechte wordt de term 'burgeroorlog' gebruikt voor wat er in Bosnië gaande is. Waarmee gesuggereerd wordt dat militaire interventie door het westen op inmenging in binnenlandse aangelegenheden zou lijken. Niets is minder waar. Het gaat om een massaal offensief onder leiding van Karadzic en met medeweten en alle medewerking van Milosevic.
.. Je weet dat de druk op dergelijke fascistische groepen en hun leiders meteen dwingend moet zijn, want zachte drang werkt helaas juist prikkelend, uitdagend en provocerend.
Oorlog is afschuwelijk. Maar hoofdschuddend aan de kant toekijken bij massale gruweldaden tegen onschuldigen is ook niet erg bevredigend. .. hoeveel moet er nog gebeuren voordat we wakker worden?"

Citaten ".. Ook president Mitterand neemt stelling tegen een 'overhaaste militaire interventie'.
De eerste bestandschendingen werden nog netjes geteld. Er werd rekening gehouden met de vreselijke manier waarop Kroaten in de oorlog met de Duitsers meegewerkt hadden.
Jean-Pierre Chevènement: 'Frankrijk mag niet vergeten dat het Servische volk tijdens twee wereldoorlogen een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de vrijheid.' Alsof gebeurtenissen van vijftig jaar of langer geleden onrecht in het heden in enige mate kunnen goedmaken.
Alsof het niet overduidelijk is dat Servië haar tweede wereldoorlog-leed gebruikt als excuus om nu elke maat te veronachtzamen.
.. Natuurlijk, een deel van de Serviërs is tegen het geweld, een ander deel is domweg misleid en gehersenspoeld door de opzwepende, racistische politieke propaganda. Maar toch, wat moeten we met die uitzinnige menigte die pleit voor voortzetting van de heroïsche strijd voor een Groot-Servië?
.. Serviërs koesteren en gebruiken hun jarenoude rancune tegen de Kroaten en Moslims - in hoeveel jaar tijd had Chevènement gehoopt dat de Kroaten, de Slovenen, de Bosnische Moslisms, enz., de verschrikkingen van het afgelopen jaar zouden moeten vergeven en vergeten?"

Citaten "Sinds 1990 wordt in Servië via de media een grootscheepse en voortdurende propaganda-oorlog gevoerd. Daarbij wordt een extreem-rechtse ideologie verspreid.
.. Een groot deel van het Servische volk is geïndoctrineerd en gehersenspoeld met deze denkbeelden en tactieken.
.. Er zijn onder de Serviërs zeker individuen en groepen die nog voor zichzelf kunnen denken, maar zij vormen een bedreigde minderheid.
De extreem-nationalisten in Servië [die op de SPS van Slobodan Milosevic stemmen] (50 %), de nóg extremer fascisten [die op de SRP van Vojislav Seselj stemmen] (27 %), en de meeste Servische legereenheden en semi-militaire troepen in Kroatië en Bosnië zijn voorlopig onbetrouwbaar en levensgevaarlijk."

Citaten ".. De waarheid is dat al twee jaar sprake is van een doelgerichte, planmatige, systematische aanvalsoorlog vanuit Servië naar Kroatië (v.a. 27-6-1991) en Bosnië (v.a. 4-1992). Dit voortdurende offensief wordt gesteund, gestuurd en bewapend door het regime van extreem nationalisten in Belgrado onder Milosevic."
.. "Als de Moslims zich verdedigen worden ze medeverantwoordelijk gesteld voor de Servische agressie. .. .. Europa draagt een zware verantwoordelijkheid - speciaal de (rijke) EG met haar pretenties van eenwording en democratie. Met doelgerichte massamoorden aan haar grenzen wordt het gehele morele klimaat in Europa verziekt.
.. Dit alles betekent het afdwingen van vrede (peace-enforcement) door de VN. Daartoe moeten de VN-troepen van de noodzakelijke militaire capaciteit worden voorzien.
.. Elke dag dat we blijven afwachten, wordt de materiële, humanitaire en morele ravage totaler.
'Wir haben es gewüßt!'".

Citaten ".. Doelstelling van het comité is te bevorderen dat een einde wordt gemaakt aan het peilloos menselijk lijden wat daar al bijna twee jaar plaatsvindt. De bemoeïenissen van EG en VN daartoe zijn tot dusver niet effectief geweest. Wij willen een beroep op de politiek doen om grote prioriteit te geven aan de oplossing van deze problematiek.
.. Wij stellen echter vast dat weinig politici een duidelijk en consistent standpunt verkondigen in deze kwestie. Dit maakt de ondoorzichtigheid van de problematiek alleen maar groter.
Wij begrijpen dat de heer van der Stoel niet in de positie is om zelf een standpunt in deze uit te dragen. Wij zouden ons echter tot hem willen richten met het verzoek of hij zijn deskundigheid en invloed zou willen aanwenden om politici te bewegen een duidelijke mening te vormen en te ventileren. Wellicht kan hij daarbij tevens aandacht vragen voor de feiten over de mensenrechtensituatie zoals die hem bekend zijn. Wanneer een en ander bovendien via de media gebeurt kan het publiek zich misschien ook wat beter een mening vormen."

Citaten "Luitenant-generaal H. Couzy 'weet helemaal niet of er wel een goede zaak is' die de inzet van militairen in voormalig Joegoslavië zou rechtvaardigen .. Ongelooflijk. .. Zo is vanaf het begin opvallend uit welke hoek de agressie het eerst, het meest en het hevigst komt. .. Elk excuus lijkt gewettigd om de harde waarheid te verdoezelen dat in een naburig land doelgerichte en systematische volkerenmoord plaatsvindt. .. Het lijkt me moeilijk vol te houden dat er geen 'goede zaak' zou zijn. Los daarvan kan men nog steeds tegen militaire interventie zijn vanwege de risico's. In dat geval laten we eenvoudig een tweede holocaust in Europa toe. Laten we dat dan in godsnaam ruiterlijk toegeven, ophouden met al die walgelijke schijnheiligheid, en achteraf gewoon zeggen: 'Okee, Wir haben es gewußt, maar onze militairen durfden niet'. En ondertussen rustig '40-'45 blijven herdenken, want 'dat is toch héél iets anders'."

Citaten ".. Het is zonneklaar dat een uitspraak als 'het Westen moet eindelijk iets moet doen' juist niet betrekking heeft op de manieren waarop het Westen zich in de voorafgaande pakweg vijftig jaar met Joegoslavië heeft beziggehouden. Zo'n uitspraak richt zich juist tegen de meer recente diplomatieke en economische manoeuvres van het Westen sinds het begin van het oorlogsgeweld in voormalig Joegoslavië, temeer daar die duidelijk tekortschieten of zelfs meer schade dan goeds doen. Gepleit wordt daarentegen voor een drastische koerswijziging; een heel ander, en heel specifiek soort bemoeienis: militair ingrijpen teneinde een einde te maken aan onaanvaardbaar grootschalig geweld tegen onschuldige burgers.
.. Met de roep om militair ingrijpen wordt niet op een oorlog 'aangestuurd': er ís daar al een oorlog en militair ingrijpen door het Westen wordt juist voorgesteld om deze te beëindigen - domweg omdat het, gegeven de zeer recente geschiedenis, helaas de enige overgebleven manier is om verdere volkerenmoord werkelijk te voorkomen.
.. Ironisch genoeg zijn het juist vaak onze militairen die huiveren bij de gedachte aan militair ingrijpen. Sommigen putten zich uit in allerlei excuses, zoals: 'als er nou nog Nederlandse belangen in het spel waren, dan zou ik wel gaan'. Het lijken dan ook juist de chauvinistische en nationalistische sentimenten te zijn, die een beletsel vormen voor effectieve bemoeienis van Europese landen in voormalig Joegoslavië, gericht op vrede en herstel van mensenrechten. Dat is cynisch daar de hel in Bosnië nu juist boven alles het resultaat is van dolgedraaid, maar levensgevaarlijk nationalisme."

Citaten ".. We zeiden dat het onverteerbaar is dat de slachtingen nog doorgaan. Waarom niet begonnen met de veilige gebieden te beschermen. .. in Srebrenica lukt het 150 Canadezen om een veilig gebied te maken met steun van de Engelsen.
.. D66 en GroenLinks zijn tegen het opheffen van het wapenembargo en de PVDA staat er zeer aarzelend tegenover. .. Wij vroegen hem of hij [Eisma] voor militair ingrijpen was om andere veilige gebieden te maken.
Eisma: 'Dit .. vereist de inzet van veel grondtroepen en .. ik kan het niet voor mijn verantwoording nemen om .. honderden lijken terug gestuurd te krijgen. .. Bovendien weigeren de Engelsen en Fransen troepen hiervoor beschikbaar te stellen. .. Alle partijen zijn schoften. De een wat erger als de andere'.
.. Wij: Al jaren pleiten allerlei vooraanstaande lieden voor oplossingen en ook voor militair ingrijpen. Wat ons verbaast is dat er geen platform is ontstaan van waaruit gezamenlijk oplossingen kunnen worden bepleit. "

Citaten "In Trouw van 17 juni betoogt Ab Gietelink dat Bosnië nooit bestaansrecht zou hebben gehad.
.. De onafhankelijkheidsverklaring van de Bosnische regering kan onmogelijk als oorzaak van de oorlogshandelingen worden aangewezen - en zeker niet als directe oorzaak.
.. Dat de Serviërs uit de Bosnische regering zijn gestapt is hun eigen keuze geweest - evenals hun besluit oorlog te voeren.
.. Een opdeling van Bosnië door Kroatië en Servië (als in het verleden) zou hoe dan ook met oorlog en etnische zuiveringen gepaard gaan.
.. Na 15 maanden van grootschalig geweld in Bosnië kan geconcludeerd worden dat Serviërs en Kroaten precies doen wat zij van plan waren - en nog erger. Geheel volgens plan worden de Moslims daarbij bijna overal verjaagd zoniet weggebombardeerd.
.. De onafhankelijkheidsverklaring heeft voor de Servische oorlogshandelingen slechts een extra excuus geboden.
.. Tijdens al het 'vredesoverleg' ging de Servische opmars steeds door, een spoor trekkend van verwoesting en moord. De rook boven het slagveld is nog lang niet opgetrokken. De beschietingen van Sarajevo, Gorazde, Tuzla en talloze andere plaatsen beleven op dit moment hun weerzinwekkend hoogtepunt.
Er is steeds heel duidelijk - en afschuwelijk genoeg - maar één middel geweest om de nationalistische agressie en 'etnische zuiveringen' in voormalig Joegoslavië te stoppen danwel af te remmen: krachtige militaire interventie. Als deze ook nu nog uitblijft, zal de voorgestelde zogenaamde driedeling van Bosnië vrijwel neerkomen op een tweedeling. De volkerenmoord op de Moslims zal daarbij nagenoeg voltooid worden. Wellicht zal de internationale gemeenschap verklaren één en ander diep te betreuren, maar zich bij de feiten van het slagveld neerleggen."

Citaten
".. MJF: Leden van het HCA [Helsinki Citizin's Assembly] ter plaatse, met name in Sarajevo, vinden dat alle (drie) nationalistische politieke partijen verantwoordelijk zijn voor de oorlog, puur omdat ze zich volgens etnische criteria hebben georganiseerd. Ze hebben een coalitie gevormd waarbij 30 procent van de stemmen, die op de niet-nationalistische partijen, werden genegeerd. ..
CvdV: Dat gebeurt vaker bij coalitievorming. ..
MJF: De democratische, niet-nationalistische groeperingen verliezen almaar terrein. ..

CvdV: .. Om de nationalistische sentimenten en de oorlogs-ressentimenten te beteugelen zou voorlopig een VN overgangsbewind kunnen worden ingesteld, een protectoraat. Maar zouden de Serviërs dat toestaan? En de Kroaten?
MJF: Waarschijnlijk niet. .. Het ziet er naar uit dat de wereld genoeg heeft van de sores van de mensen in die resterende Bosnische eilandjes, die 'veilige gebieden'. Ook de bevelhebbers van de UNProfor troepen hebben genoeg van de Bosniërs. Morillon kan prima opschieten met Mladic, hij zegt: "Met Serviërs en Kroaten valt zaken te doen. Die Bosniërs zijn maar een zooitje a-militair ongeregeld". .. Wat Morillon mij vertelde is: vanaf augustus '92 heeft het VN commando uitgewerkte plannen om Sarajevo te ontzetten. Dat had allang kunnen gebeuren, en met succes. Is eerst tegengehouden door de VN politiek. Vervolgens door Izetbegovic. Deze zei: dan wordt Sarajevo vervolgens door VN troepen gecontroleerd en dan ben ik mijn hoofdstad kwijt. Vandaar dat hij steeds heeft gezegd [volgens Morillon, resp. MJF]: "Fijn dat jullie eventueel willen ingrijpen, maar als dat moeilijk ligt begrijpen we dat wel. Geeft niet, we vechten zelf wel, als jullie nou eerst eens dat wapen-embargo opheffen en ons militair steunen".

CvdV: Maar ondertussen worden nog steeds de 'veilige gebieden' onophoudelijk bestookt en wordt steeds meer terrein door Serviërs veroverd. .. We zouden toch tenminste iets aan deze situatie moeten doen!?
MJF: Ja maar hoe?
CvdV: Dat zou toch niet bij 'aanwezigheid' van VN-troepen kunnen blijven. Nodig is dan actieve militaire interventie.
MJF: Maar de internationale gemeenschap is gewoon af van het idee van militaire interventie. Daar moet je ook niet meer mee komen. Daar krijg je niemand meer mee.

CvdV: .. Dan resteert toch opheffing van het wapenembargo?
MJF: Dat wordt niets. De HCA [Helsinki Citizens Assembly] leden beweren dat dan precies zal gebeuren als destijds tijdens en na de oorlog Irak - Iran: de Moslims zullen dan hun kleine kinderen de mijnenvelden in sturen. En ze zullen wraak nemen: het worden vreselijke slachtpartijen. Escalatie volgt.
CvdV: Ja maar, hoe weet je dat?
[N.b. Op dat moment was al algemeen bekend dat Moslims in Bosnië een staatkundige groep en geen religieuze vormden, en dat het moslim geloof onder hen (toen nog) veel liberaler was dan dat in Irak en Iran. Bovendien was toen ook al bekend maar maar een gering deel van de mensenrechtenschendingen in Bosnië voor rekening kwam van Bosnische Moslims c.q. moslims. CvdV]
Dat zijn op dit moment enkel speculaties. .. Die redenering is toch betuttelend voor de Bosniërs.
MJF: Ja maar ze worden al de hele tijd door iedereen betutteld.

CvdV: Hoe weet je dat er nog Moslims zullen overleven daar, in die 'veilige gebieden', in de resterende Moslim enclaves, zonder militaire hulp van buitenaf, zonder de mogelijkheden zich te verdedigen?
MJF: De Serviërs en Kroaten hebben nu toch ongeveer wat ze steeds wilden. Doorgaan zou niet nodig zijn.
CvdV: Ja maar, fascisten volgen een andere logica.
MJF: Oh maar ze handelen anders continu uiterst calculerend. Bijvoorbeeld: De Serviërs hadden Sarajevo allang kunnen innemen, met hun enorme overmacht. Maar ze gebruiken het beleg van Sarajevo, compleet met regelmatige beschietingen, als afleiding voor het veel grootschaliger geweld dat ze ondertussen her en der elders plegen. En ook om het moreel van de Moslims te breken, door hun overmacht continu te demonstreren. En steeds als de Moslims ergens de Serviërs te pakken nemen, volgt een vergeldingsaanval op Sarajevo.
CvdV: Natuurlijk, ze zijn brutaal genoeg om in ieder geval de dingen te doen die nodig zijn om hun doelen te bereiken. Maar als ze onderweg de kans hebben hier en daar hun haat en sadisme uit te leven, zullen ze dat niet laten.
MJF: Ik denk het niet. .. We moeten gewoon afwachten totdat de opdeling uitgekristalliseerd is. ..
[N.b. Op dat moment was algemeen bekend dat nog steeds volop moordpartijen en massaslachtingen gaande waren in Bosnië, goeddeels ongehinderd, culminerend in 'Srebrenica' juli 1995. CvdV]

MJF: .. Wat er nu over is om te doen, is steun bieden aan de burgers daar om te overleven, en aan de democratische, niet-nationalistische groepen daar om te trachten enigszins te voorkomen dat de Bosnische enclave een broedplaats van [Moslim-] wrok en Moslim-extremisme wordt.
[N.b. Op dat moment was al algemeen bekend dat de Moslims enclaves of zgn. 'veilige gebieden' continu bedreigd en aangevallen werden, en de overlevenden voortdurend het gevaar liepen afgeslacht te worden. Ook was al overduidelijk dat een 'zachte' democratische ontwikkeling nooit tijdig en krachtig genoeg zou zijn om de gruwelijk wrede on-going atrocities enigszins te stoppen, en dat alleen robuuste militaire interventie daartoe in staat zou zijn. CvdV]
CvdV: Dat vind ik een heel magere oplossing. Volgens mij zijn de gebeurtenissen en de reacties van de politici daarop alarmerend. We moeten allereerst pleiten voor de redding van weerlozen, dus voor wat eigenlijk zou moeten.
MJF: Tja, de waarheid is altijd weer anders, en voor iedereen anders.
CvdV: Ach, het bekende relativisme.
JMF: Ja maar zo is het wel.
[N.b. Hier blijkt zelfs zgn. 'absoluut relativisme' in dogmatische vorm, vanuit een decadente, volkomen wollige vredesideologie gebaseerd op ultratolerantie voor tomeloos fascistisch geweld aan de grenzen van Europa. CvdV]
CvdV: Nou .. dat staat te bezien ..".
JMF: Natuurlijk, je moet over de gebeurtenissen vertellen en schrijven, je moet discussiëren, maar je moet ook en vooral nu iets concreets doen.
CvdV: Ja, .. daar ben ik het helemaal mee eens.

Genoteerd op 30 juni 1993.
[N.b. Een voetnoot bij de geschiedenis: dit gesprek was na twee jaar oorlog in Bosnië, en twee jaar vóór de massaslachting van Srebrenica .. Van wie ook weer? .. door wie ook weer? .. En steeds weer klinkt dat bekende terugkerende refrein: "Wir haben es nicht gewüßt" .. CvdV.]

Citaten "Het had .. voor de hand gelegen de afspraken van de Londen conferentie (26-27 aug. 1992) als richtsnoer te nemen ('Les decisions concrètes'):
- Erkenning van de grenzen van Bosnië-Herzegovina door alle partijen.
- Het beleg van de steden wordt opgeheven.
- De zware wapens worden onder internationaal toezicht gesteld.
- Alle troepen, ook de irreguliere, worden ontwapend.
- Detentiekampen worden opgeheven.
- Vluchtelingen mogen terugkeren naar hun woonplaats.
- Geen hulp aan zelfbenoemde regeringen.
Daarbij hadden .. ultimata moeten worden gesteld. Welke conclusie bleef over, pakweg een maand na ‘Londen'? De Serviërs hadden al hun afspraken geschonden. .. En nu interventie welbewust was uitgesloten, stond vast dat de niet-Servische burgerbevolking .. overgeleverd was aan de willekeur van de Serviërs" (p.1).
"Op 22 juni [1993] zegt minister Kooijmans: 'Als de veilige gebieden worden aangevallen, dan gaan we echt iets doen'. Hoezo 'àls'? Ze worden vanaf het begin al .. voortdurend .. aangevallen door Serven en Kroaten - niet in het minst gehinderd door de VN. .. Echt beveiligen van de ‘veilige gebieden' vereist niet alléén beveiligen van de VN troepen daar .. Het betekent uiteraard .. vooral het daadwerkelijk beschermen van de bevolking. .. Een staakt-het-vuren heeft nooit gewerkt. Beter is te eisen dat de verantwoordelijken (Serviërs) zich ver terugtrekken van hun huidige stellingen, zodat een beveiligde bufferzone kan worden ingericht. Daarbij dient een strak ultimatum te worden ingesteld (bijv. 1 dag). Zoniet dan volgen luchtaanvallen op de artilleriestellingen. Er moet wel een aanzienlijke militaire macht gereed staan om dit ultimatum geloofwaardig te doen zijn. Nu is bij voorbaat voorspelbaar dat de Serviërs deze eisen aan hun laars lappen, omdat dat hen steeds winst heeft opgeleverd. Vereist is dus de mogelijkheid van actieve, snelle, doelgerichte en effectieve militaire verdediging." (pp.3-4).
.. "De 'beslissing' [d.i. intentieverklaring] van de EG om 7500 man versterking te zenden is duidelijk te karig, het verloopt veel te traag en het komt er misschien wel nooit van. De internationale gemeenschap lijkt gewoon af van het idee van militaire interventie. Dus komt er van de VN, EG of NATO geen echte beveiliging van de 'veilige gebieden'. Maar het gaat er toch om, op te komen voor onschuldige mensen die nooit om dit helse geweld gevraagd hebben? Die moeten toch beschermd worden. Op zijn minst zich kunnen verdedigen. Dan resteert toch opheffing van het wapenembargo?" (p.5).
.. "De argumenten voor handhaving van het wapenembargo, en tegen wapenleveranties [aan de belaagde Bosniërs], zijn niet allemaal onzin. Maar vaststaat dat er geen recht is waarop instelling en handhaving van het wapenembargo is gebaseerd. De argumenten zijn hoogstens pragmatisch en 'ad hoc'. En iedereen weet dat het alternatief, verdediging van Bosnië door de buitenwereld, steeds effectief militair ingrijpen heeft vereist, en dat daar nooit .. bereidheid toe heeft bestaan" (pp.7-8).

Hoofdcategorieën:

• Pleidooi voor neutraliteit:
• Pleidooi voor afzijdigheid/ passiviteit:
• Beroep op complexiteit.
• Beroep op argeloosheid, onbenul, 'niet-weten'.
• Beroep op afstand, vreemdheid.
• Verdedigen gelijkstellen aan aanvallen.
• Algemene filosofische bespiegelingen.
• Elke militaire interventie is so wie so taboe.
• Wilde speculaties over oorzaken van de conflicten.
• Goedpraten/ bagatelliseren van (m.n. Servische) agressie.
• Overschatting van de verantwoordelijkheid van het Westen:
• Wilde speculaties over te verwachten consequenties van eventuele interventie.
• Zich verschuilen achter anderen:
• Vertoon van machteloosheid:
• Onderschatting van de verantwoordelijkheid van het Westen:
• Wilde speculaties over oplossingen m.b.t. de conflicten.
• Tegen opheffing van het wapenembargo.

Hoofdonderwerpen:

(1) Is 'Bosnië' belangrijk?
(2) Is er een oplossing?

Citaten "In het programma Reporter van 17 december werd minister Kooijmans .. gevraagd of hij niet een keer kon weigeren die amorele, loze en cynische verklaringen van de EG met betrekking tot Bosnië te ondertekenen. Zijn antwoord was dat hij het nut van zo'n 'goedkoop protest' niet inzag. .. Wat dacht hij dat er zou kunnen gebeuren als hij als eerste .. in de Europese Raad zou weigeren? .. Het Bosnische volk, dat al twee jaar op allerlei gruwelijke manieren door de buitenwereld verraden is, zou een ondubbelzinnig signaal van solidariteit krijgen - verre van goedkoop".

Citaten ".. De meest rechtvaardige en rationele oplossing is nog steeds effectief militair ingrijpen. En dan liefst onder leiding van goede strategen, zodat het verlies aan mensenlevens beperkt blijft en de VN voor een nieuwe mislukking wordt behoed".

Inhoud:

Citaten "Het Comité .. doet een dringend beroep op alle leden van de Tweede Kamer om .. te gaan beseffen dat Nederland in de afgelopen zomer heeft bijgedragen aan een .. militair en moreel debâcle. .. Nederland heeft gefaald omdat:
De .. discussie over verstoorde communicatie, de verprutste foto's en video's met bewijsmateriaal, enz. betreft belangrijke fouten die duiden op een verkeerde mentaliteit bij de .. Landmacht. Maar deze discussie mag niet de aandacht afleiden van de .. structurele .. fouten die eerder zijn gemaakt. De veronderstelling dat het mogelijk is om uitsluitend door middel van NAVO bombardementen de zgn. veilige gebieden definitief te beschermen is ook een uiting van illusiepolitiek.
.. Kroatië had het recht om Krajina te heroveren, maar .. geen recht om terugkeer van gevluchte Serviërs onmogelijk te maken".

Citaten "De Russische kritiek op het optreden van de NAVO [in Bosnië] is .. verontrustend. .. Het is immers .. waanzin om de NAVO van genocide tegen de Serviërs te beschuldigen. .. In ieder geval dient Nederland in de huidige situatie de NAVO te blijven ondersteunen om voort te gaan op de ingeslagen weg en zich niets gelegen te laten liggen aan ongefundeerde kritiek".

Inhoud:

Voorwoord
I. Standpunten ten aanzien van de gebeurtenissen in voormalig Joegoslavië.
III. Algemene uitgangspunten met betrekking tot etnische tegenstellingen en conflicten.

".. Voor de Servische agressie bestond geen zinnige aanleiding. (in de zin van reële dreigingen van vergelijkbaar geweld jegens Serviërs) - hoogstens de machtswellust van een kliek gewetenloze leiders. .. Het is .. belangrijk dat de publieke opinie in Europa en de VS .. wordt doordrongen van de gevaarlijke misleidingen van extreem-nationalisme, en alle ideeën van ‘etnische zuiverheid'. Daarbij is inzicht in de psychologie van emotie, denken, taal, en massacommunicatie zeer belangrijk".

"In NRC Handelsblad van 19 januari geeft de Britse journalist Simon Jenkins zijn visie op Kosovo na de massamoord in het dorpje Racak. Naar zijn mening hebben bombardementen weinig zin en moet worden ingezet op humanitaire hulp. Dit quasi-vredelievende betoog gaat voorbij aan de centrale oorzaak van de conflicten die zich sinds 1989 in het voormalige Joegoslavië hebben voorgedaan. Dat is de nationalistische politiek van Milosevic.
.. Een oplossing voor het conflict [in Kosovo] is alleen mogelijk als hij wordt gestopt. Jenkins houdt echter, evenals een groot aantal politici, zowel Milosevic als het UÇK verantwoordelijk voor het geweld. Hij verwijt het UÇK separatistisch gedrag. Dit .. is niet terecht. Net als eerder in Kroatië en Bosnië wordt de bevolking van Kosovo door het optreden van Milosevic gedwongen om te streven naar onafhankelijkheid. Het huidige gezag heeft de Albanese bevolking al haar rechten ontnomen, met als uiteindelijke consequentie dat groepen burgers straffeloos kunnen worden vermoord.
.. De NAVO zou moeten besluiten tot militaire acties vanuit de lucht met als doel de capaciteit van Milosevic's leger en politie eenheden te breken. In vervolg .. zal ook een inzet van grondtroepen nodig zijn. .. Bombardementen moeten worden uitgevoerd tot Milosevic instemt met een oplossing die de rechten van de Albanese bevolking garandeert. De Nederlandse regering zou .. een belangrijke rol kunnen spelen door uit te spreken dat zij, na wat er nu is gebeurd, het streven naar onafhankelijkheid respecteert. Daarnaast is een stevige inbreng in militaire operaties van belang. .. Als Milosevic niet wordt gestopt, wacht Kosovo een groot menselijk drama."

Citaten ".. Spreken van het 'terugbombarderen naar het stenen tijdperk' (Marcel van Dam), is behalve misleidende demagogie, grove laster.
Een veelvoud ernstiger - en absurder - is de beschuldiging dat de NAVO de veroorzaker is van de Servische offensieven in Kosovo die juist bij uitstek tegen weerloze burgers zijn gericht: massale, planmatige en systematische etnische 'zuiveringen', compleet met plunderingen, verwoestingen, gedwongen deportaties, mishandelingen, verkrachtingen, martelingen, executies - alles op grote schaal. Van enige aansporing in die richting van de kant van de NAVO is uiteraard helemaal geen sprake geweest.
.. Zorgvuldige militaire acties om oorlogsmisdaden tegen te gaan, af te remmen of voor de - iets verdere - toekomst te voorkomen, waarbij bovendien feitelijk weinig burgerslachtoffers worden gemaakt, kunnen nog op allerlei punten worden bekritiseerd, bijvoorbeeld om ze te verbeteren. Maar ze kunnen niet automatisch tot dezelfde categorie misdaden worden gerekend die ze trachten te stoppen. Zeker niet zolang men geen reëel alternatief aandraagt dat grotere garanties op verbeteringen biedt".

Citaten ".. Was de uiteindelijke uitkomst van de Westerse interventie in Kosovo inderdaad het 'omgekeerde' van wat ermee werd beoogd? Helemaal niet. Zonder de interventie zou Kosovo volledig leeg geveegd zijn afgezien van de pakweg acht procent Serviërs, en zouden de buurlanden nog sterker dan nu gedestabiliseerd zijn door vluchtelingen - nee: deportees - terwijl het aantal massagraven van Albanese Kosovaren niet aantoonbaar minder zou zijn, en met het oog op de plannen en eerdere wandaden van Serviërs mogelijk heel wat méér.
.. De schade in Servië zelf als gevolg van Westerse - vooral Amerikaanse - bombardementen is weliswaar omvangrijk maar voor het overgrote deel toch als blikschade aan te merken.
.. In de hoofdlijn was interventie op zijn plaats, en in de gepleegde vorm gerechtvaardigd. En ondanks de kwalijke misstanden die nog heersen - waar de KFOR troepen hard aan werken - kan ook achteraf gezegd worden: de moeite waard. In ieder geval is hier duidelijk niet klakkeloos geaccepteerd dat macht voor moraal gaat. En daar gaat het om."

"In het voorjaar van 2000 ontstond een debat binnen het comité over de vraag of het moest pleiten voor - en mogelijk zelfs initiëren van - strafrechtelijke procedures tegen soldaten van Dutchbat vanwege laakbaar, immoreel of crimineel gedrag.
Maar bestuurslid Ton Colijn, advocaat en procureur van beroep, maakte al op 27 januari 2000 schriftelijk bezwaar tegen een strafrechtelijke 'procedure contra Dutchbat': "Een procedure als deze is onhaalbaar. De rechter zal vragen naar de dragende feiten. Deze zijn echter pas te achterhalen nadat het NIOD-rapport gereed gekomen is! Wie nu gaat procederen, wordt niet ontvankelijk verklaard of de vordering wordt afgewezen. Volgt fikse kostenveroordeling!"
Enkele (oud-)leden bleven echter pleiten voor de juridische weg tegen militairen èn politici om zo de nodige en juiste consequenties van ‘Srebrenica' te trekken - zeker indien de politiek zou blijven weigeren verantwoordelijkheid te nemen. In het bijzonder Cees van der Velde - die so wie so weinig verwachtte van het NIOD-onderzoek - bleef deze 'juridische' strategie bepleiten."

Citaten ".. Het Dutchbat bataljon was in Srebrenica aanwezig met de opdracht, en de toezegging - ook in naam van het Nederlandse leger, de regering en het Nederlandse volk - om de enclave te beschermen. Het faalde daarin vrijwel totaal. .. Talrijke Nederlandse militairen, politici en ambtenaren hadden een aandeel in de oorzaken die leidden tot gruwelijke gebeurtenissen rond de val van Srebrenica - voor, tijdens of erna. .. De medeverantwoordelijkheid van bepaalde Nederlanders .. volgt uit de volgende vijf hoofdpunten:
Eisen:
.. fouten of misdragingen van VN'ers (bijv. van Dutchbat) dienen hetzij terdege weerlegd, hetzij erkend te worden. Verantwoordelijken in politiek en leger dienen vervolgd te worden".

Onderwerpen:

Citaten ".. We write to you in your capacity of legal representative of the the Mothers of Srebrenica and in their case against the persons .. held responsible for the genocide in Srebrenica during mid-July 1995. We would like to support their case by providing documentary material put together by C.P. Van der Velde substantiating the responsibility on the part of the Dutch government and military in this most tragic event. .. The decision of the Public Prosecutioner's Department of Arnhem (mid-December last year) to drop the charges against Dutchbat - on the basis of the 'principle of opportunity' as provided for in Dutch law was unnaceptable in our views. .. We made a resume of the 'developments' that have taken place since 1991 in which we focused on the roles of the Dutch military and the Dutch government".

"Thank you .. for .. these important documents. I am sure we will be able to put them to good use. .. you might wish to read and critique and further substantiate the Complaint I filed with ICTY Prosecutor Carla Del Ponte on behalf of the Mothers of Srebrenica and Podrinja".

"I just filed your excellent materials with .. Carla Del Ponte in support of the Criminal Complaint by the Mothers of Srebrenica and Podrinja against .. United Nations officials, which we filed with her on February 4, 2000, which is still pending".

Citaten ".. Tempelman doelt duidelijk op niet-Servische volkeren, met name Kroaten, Bosniërs en Kosovaren. Hij 'vergeet' te melden dat zij inderdaad iets 'voor elkaar wilden krijgen': namelijk overleven. Maar misschien hadden ze zich .. willoos .. moeten laten afslachten? .. De honderdduizenden doden worden miskend, evenals de vele honderd duizenden getraumatiseerde nabestaanden en slachtoffers .. Dit vind ik geen normale en .. acceptabele situatie. .. We hebben hier niet te maken met zomaar artikelen met 'opiniërende' strekking. .. Dit soort uitingen zijn niet alleen empirische en logische onzin, maar ook mateloos grievend voor alle slachtoffers en nabestaanden, en schadelijk voor de rechtsorde".
..

".. Gedurende het laatste kwartaal van 2000 en het eerste kwartaal van 2001 trachtte comitélid Cees van der Velde m.b.v. voorzitter C. ten Dam Bosnische jongeren te bewegen tot het opzetten van een belangengroep zodat de Bosnische gemeenschap assertiever kon reageren op de wederkerende, grove 'anti-Bosnische Moslim' typeringen in de Nederlandse politiek en media. Van der Velde hoopte dat de jongere generatie onder de 'Bosniakken' in Nederland het niet zouden pikken dat hun volk steeds opnieuw negatieve, foutieve stereotypen kreeg opgeplakt in de Nederlandse pers, door bijvoorbeeld formele klachten in te dienen tegen betreffende auteurs en redacties. Van der Velde stelde zelf gedurende augustus-november 2000 de anti-Moslim typeringen aan de kaak bij de Volkskrant (zie 15 aug. 2000). Enige tijd werd contact onderhouden via 'belangen-werkgroep@hotmail.com' maar in midden 2001 was dit initiatief ter ziele."

Citaten ".. With great interest we have learned about the procedures instigated by M.S.F. to investigate the role and responsibility of French politicians and military in the fall of Srebrenica .. We support all initiatives .. that are directed towards clarifying the truth about the responsibilities of those involved in .. these events.
.. From November 1992 onwards we have been pleading for a forceful military intervention in the Balkans to stop so-called 'ethnic cleansing' and other atrocities.
.. In July 1993, during the decision-making in the Netherlands about the sending of (only) 400 peace-keepers of Dutchbat to the 'safe haven' of Srebrenica, we have already been strongly warning both the Dutch Cabinet and Parliament .. that the entire set-up of the mission .. would be far from sufficient to secure any chance of real protection of the civilians of Srebrenica in the case of a Serb attack. Such an attack was utterly predictable: it had been overtly planned by the self-styled Serb regime under Radovan Karadzic (with direction and assistance from Belgrade) over the preceding years, and had been announced - ever since.
Also, the way in which [the Serbs].. would ‘deal with' persons of other ethnic groups .. was .. predictable based on .. many facts of .. mass-murders .. that were .. well-known since the start of the war[s] in Slovenia, Croatia and Bosnia .. We would like to support your case by providing M.S.F. some essential information about the responsibility .. of officials of UN, EC (EU) and European countries - in particular politicians and military from The Netherlands, France and the United Kingdom - in the events that have contributed to the causes of these disastrous events.
.. The abovementioned information is sent to you through the following attachment files: 'Dutch involvement in warcrimes of Srebrenica'; 'Some facts concerning the Dutch involvement in warcrimes of Srebrenica'.
Last year these same materials have also been sent to: Mr. Francis Boyle .. He has filed these, which he called 'excellent materials', with .. Carla Del Ponte in support of the Criminal Complaint by the Mothers of Srebrenica and Podrinja against the United Nations Officials."

"Dear Friends: In the summer of 1993, I was the Ambassador for the Republic of Bosnia and Herzegovina with Extraordinary .. Powers before the International Court of Justice. Minister Kooijmans came out of the meeting [with President Clinton] .. to announce that the Dutch government would spearhead the so-called European Union Action Plan for Bosnia. .. Kooijmans knew full well .. the genocidal consequences of this plan .. And as a Professor of International Law, he knew exactly what he was doing on behalf of .. the Dutch government. .. The Dutch government must assume its appropriate share of responsibility for .. Srebrenica".

Citaten "Het NIOD rapport legt - uiteraard - de directe schuld voor de massamoord van Srebrenica bij .. Mladic en zijn troepen. Dat is juist, maar een open deur. .. Hiermee wordt nog steeds geprobeerd om de medeverantwoordelijkheid van Nederlanders, die vrijwillig de taak op zich hadden genomen om de enclave te beschermen - en dus Mladic tegen te houden! - te verdoezelen.
.. Wij menen dat het idee van militaire interventie ter bescherming van de 'safe areas' uitstekend was. Het .. probleem was echter dat de uitwerking, voorbereiding en uitvoering van dit idee .. uitliep op schandalig broddelwerk.
.. Er wordt heel wat af gepsychologiseerd door de NIOD onderzoekers. De Dutchbat voerde de bevelen van Mladic uit vanwege 'enorme stress, blikvernauwing, verdringing'. De doorslaggevende factor moet echter gezocht worden in motivatie en mentaliteit. Op welk moment toonde Dutchbat zich echt geïnteresseerd in het leed en lot van de Moslims?
.. Wij menen dat er niet alleen voor politici en top-militairen, maar ook voor Dutchbat soldaten 'op de grond' betere keuzemogelijkheden waren dan zij ons willen voorspiegelen. Voor deze drie groepen gaat het niet alleen om de paar dagen in juli 1995, maar ook en vooral om gedragingen en uitspraken ervoor en erna, waarmee een ontstellend gebrek aan empathie en verantwoordelijkheid jegens de slachtoffers is getoond. Het NIOD raport laat te veel dubieuze conclusies zien. Dit .. dient dan ook spoedig te worden gevolgd door een gedegen parlementaire enquête".

Citaten ".. Naar onze mening was de uitzending van een contingent blauwhelmen naar Bosnië terecht, gezien de acute bedreiging van de burgers in de betreffende enclave; de publieke opinie en de stemming in de Tweede Kamer weerspiegelden in die zin de feitelijke situatie.
.. Het is bepaald niet denkbeeldig dat daadwerkelijke militaire weerstand door Dutchbat tijdens de cruciale dagen in juli 1995 tot een gunstiger, d.w.z. minder rampzalig en tragische uitkomst zou hebben geleid, zoals ook het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) aangeeft in haar hoofdrapport over Srebrenica. ..

Bijlagen.

Samenvatting en conclusies.
.. Kortom: De beloofde beveiliging van het 'veilige gebied' Srebrenica was steeds een hypocriete farçe. De Nederlandse 'vredelievendheid' was steunend, zo niet doorslaggevend, voor de Servische aanval.

".. Wij hebben vernomen dat de Enquêtecommissie zich bij haar onderzoek zal baseren op het onderzoeksrapport van het NIOD. .. Tegen een aantal van de belangrijkste conclusies van het NIOD maken wij ernstig bezwaar. In hoofdlijnen betreft dit de volgende punten:
Te onderzoeken onderwerpen.

Citaten ".. Wij beseffen dat de Enquêtecommissie voor de zware opgave staat om aan de oordeelsvorming over de Srebrenica tragedie een doorslaggevende bijdrage te leveren. ..
• De kern van de Nederlandse medeverantwoordelijkheid.

".. De medeverantwoordelijkheid van sommige Nederlanders voor de misdaden in Srebrenica volgt uit de volgende zeven hoofdpunten:

Citaten ".. 3. De grondslag voor de vorderingen van eiseres en de Stichting is het handelen, althans het nalaten, van de Nederlandse Staat en de VN, in het kader van de uitvoering van onder meer VN-resoluties 819, 824 en 836, om de door de VN tot 'Safe Area' uitgeroepen enclave Srebrenica en de zich aldaar bevindende burgers te beschermen tegen de aanvallen van de Bosnische Serven.
Daarbij zijn - samengevat - de volgende aspecten van belang:
Inhoud:

Citaten Uit correspondentie en gesprekken aan mr. M.R. Gerritsen en mr. dr. A. Hagedorn, juni/juli 2007.
"Het leek mij goed om ter gelegenheid van ons gesprek op 28 juni a.s. een concreet voorbeeld uit te werken van een systematische analyse volgens mijn methodiek.
Hiervoor neem ik de toegepaste betoogtrant in nrs. 447-450 op grond van artikel 105 van het VN-handvest.
.. Ik wees u op het verschil tussen twee zaken: (1) "such privileges and immunities as are necessary for the fulfilment of its purposes" (VN artikel 105), en (2) " immuniteit voor zover dat nodig is voor het vervullen van de doelstellingen van de VN" (uw parafrase in nr. 448).
Het punt is dat (1) 'such .. as are necessary for', oftewel 'zodanig .. als nodig is voor ..', vraagt om voldoende immuniteit als nodig is, terwijl (2) 'voor zover nodig is voor' .., doelt op niet meer immuniteit dan nodig is.
Anders gezegd, het eerste definieert een minimum c.q. ondergrens, het tweede stelt een maximum c.q. bovengrens. Een essentieel verschil.
Van uw parafrase is het uiteraard een kleine stap naar uw volgende predikatie: " immuniteit beperkt tot hetgeen noodzakelijk is voor de vervulling van de doelstellingen" (in nr. 450).
Alleen, logisch is dit een omkering van voldoende en noodzakelijke voorwaarde, [..]
De VN-regel (1) betreft uitsluitend een minimum dat de VN voor zichzelf opeist, en geenszins (2) een maximum waarmee zij zichzelf zou beperken. Kortom, (2) volgt niet uit (1).
[..]
Het is uiteraard denkbaar dat een rechter in zo'n redeneerfout een probleem zal zien, daarvoor hoeft men geen jurist te zijn.
U kunt natuurlijk betogen dat de VN-regel (ad 1) in dit geval geen geldingskracht heeft, op grond van een baseline principe: immuniteit geldt by default niet voor enige persoon of rechtspersoon (zie mijn brief van 26 juni); het vereist immers een uitzonderingsvoorwaarde. U kunt aanvoeren dat de gronden voor immuniteit ontbreken omdat de premissen voor (1) niet vervuld zijn. Bijvoorbeeld omdat vervulling van de doelstellingen [van de VN] in die situatie [d.i. de aanval op Srebrenica] niet aan de orde was - quod non - of niet aan bod kwam, althans niet op enigszins beduidende wijze.
De wederpartij kan hierop echter tegenwerpen dat zij een inspanningsverplichting aanging en niet een resultaatverplichting. Zij kan [opnieuw] aanvoeren dat de inspanning [in voldoende mate] gepleegd is, ten behoeve van de doelstelling, maar dat de feitelijke vervulling van de doelstelling in die omstandigheden niet haalbaar c.q. uitvoerbaar was. [d.w.z. een beroep op overmacht]. Tot dusver is deze laatste lijn van verweer (helaas) succesvol geweest, en moet dus terdege worden weerlegd.
U stelde terecht dat 'betrokkenheid bij massamoord' zeker niet een doelstelling is van de VN, eerder het tegendeel. Dit kan hier echter alleen een relevant argument tégen de immuniteit zijn als het omgekeerde van (1) geldt, nl. (2) - maar die moet dan op andere premissen dan (1) worden waargemaakt.
Daarnaast is 'betrokkenheid bij oorlogsmisdaden' juist hetgeen te bewijzen staat - en ongetwijfeld met vuur zal worden betwist - dus misschien niet iets wat a priori kan worden aangevoerd. Maar dat is bij uitstek iets voor juristen ter beoordeling.
[..]
Voor het welslagen van de rechtsprocedure hoop ik oprecht dat u onnodige risico's voor uw cliënten zal weten te vermijden".

Het betoog van H&G ter betwisting van het beroep door de VN op immuniteit werd dan ook vijf jaar later door de Hoge Raad verworpen.
"Hoge Raad verleent absolute immuniteit aan de VN en weigert daarmee de Moeders van Srebrenica een rechtsgang tegen de VN wegens de volkerenmoord in 1995."
( Van Diepen Van der Kroef Advocaten © 2012, Persbericht, 13 april 2012)..

Citaten ".. heeft de Hoge Raad vandaag absolute immuniteit aan de VN toegekend.

De Moeders van Srebrenica zijn van mening
[..] [dat de VN] alsnog verantwoording moeten afleggen voor hun rol bij de genocide in Srebrenica in 1995.

De Moeders van Srebrenica zullen zich daarom tot het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg wenden."